De Omgekeerde Wereld: Hoe het UWV Zieke Mensen Achtervolgt Terwijl AZC’s Uitpuilen

Het is een doodgewone woensdagochtend. Je zit aan de keukentafel, een mok koffie in je trillende handen. De pijn in je nek straalt uit naar je schouders, een constante herinnering aan de burn-out die je al maanden in zijn greep houdt. Of misschien zijn het je armen en benen, waar ontstekingen je bewegingsvrijheid hebben gestolen. Je probeert je leven op de rails te houden, maar dan valt er een brief van het UWV op de mat. Een oproep voor een gesprek over je ‘participatie’. Werken, re-integreren, meedoen. Alsof je niet al genoeg strijd levert om simpelweg de dag door te komen. Dit is geen uitzondering, dit is de realiteit voor talloze zieke Nederlanders. En het is ronduit schandalig.

Het UWV, de instantie die er zou moeten zijn om mensen te ondersteunen in tijden van ziekte, lijkt een andere missie te hebben: zieke mensen zo snel mogelijk aan het werk krijgen, koste wat het kost. Mensen met chronische nekpijn, een burn-out, reuma of andere slopende aandoeningen worden overladen met verplichtingen. Arbeidsdeskundigen en artsen die je amper kennen, beslissen over je toekomst. Ze sturen je naar re-integratietrajecten, sollicitatiecursussen of zelfs werkplekken waar je fysiek en mentaal niet toe in staat bent. En als je niet meewerkt? Dan hangt het zwaard van Damocles boven je hoofd: korting op je uitkering, of erger, volledige stopzetting. Het gevolg? Mensen glijden verder af in hun ziekte, raken in financiële nood en belanden in een vicieuze cirkel van schulden en stress. Gezinnen vallen uit elkaar, hoop vervliegt.

Wat deze aanpak nog wranger maakt, is de context. Terwijl het UWV zieke mensen achter de vodden aanzit, puilen asielzoekerscentra (AZC’s) door heel Nederland uit van jonge, gezonde mannen die vaak de hele dag niets hoeven te doen. Mannen die fysiek in staat zijn om te werken, die zouden kunnen bijdragen aan de maatschappij, maar die in veel gevallen geen prikkel of verplichting krijgen om dat te doen. Het is de omgekeerde wereld. Waarom wordt van iemand met een burn-out of chronische pijn verwacht dat ze zich kapot werken om een uitkering te behouden, terwijl anderen zonder enige verplichting worden onderhouden? Dit is niet alleen oneerlijk, het is een klap in het gezicht van iedereen die worstelt om zijn hoofd boven water te houden.

Laten we eerlijk zijn: de Participatiewet, die het UWV zo fanatiek uitvoert, is een farce. Het idee achter de wet – mensen helpen om mee te doen in de samenleving – klinkt prachtig, maar in de praktijk is het een bureaucratisch monster dat zieke mensen verder de afgrond in duwt. Het UWV lijkt blind voor de realiteit van chronische ziekte. Een burn-out is geen kwestie van ‘even doorzetten’. Chronische pijn laat zich niet uitschakelen met een motivatiecursus. En toch word je behandeld als een luiaard, als iemand die ‘gewoon niet wil’. Het is dehumaniserend, en het breekt mensen.

Ik sprak laatst met Marieke, een alleenstaande moeder van twee kinderen. Ze kampt met reuma en kan op slechte dagen amper haar bed uit. Toch kreeg ze een brief van het UWV waarin stond dat ze moest solliciteren naar banen als receptionist. “Ik kan mijn handen soms niet eens gebruiken,” vertelde ze met tranen in haar ogen. “Maar als ik niet meewerk, verlies ik mijn uitkering. Hoe moet ik dan mijn kinderen voeden?” Marieke is geen uitzondering. Haar verhaal echoot in huishoudens door het hele land. Mensen worden gedwongen tot keuzes die hun gezondheid verder verwoesten, terwijl de dreiging van armoede en schulden altijd op de loer ligt.

Ondertussen lees je in de krant over overvolle AZC’s, waar jonge mannen klagen over verveling. Ze krijgen onderdak, eten, een toelage, en in veel gevallen hoeven ze niets terug te doen. Begrijp me niet verkeerd: ik pleit niet voor het afschaffen van asielopvang. Maar is het niet absurd dat de overheid zieke Nederlanders behandelt als criminelen die hun uitkering moeten ‘verdienen’, terwijl anderen zonder enige verplichting worden onderhouden? Het voelt als een perverse prioriteit, een systeem dat de zwaksten straft en de sterken ontziet.

Het wordt tijd dat het UWV en de politiek hun ogen openen. Stop met het terroriseren van zieke mensen. Geef ze de rust en ruimte om te herstellen, in plaats van ze te dwingen tot onmenselijke inspanningen. En als we het dan toch over participatie hebben, kijk eens naar de ongebruikte potentie in de AZC’s. Laat jonge, gezonde mensen bijdragen aan de samenleving, in plaats van zieke mensen kapot te maken. Want zoals het nu gaat, is het niet alleen krom – het is een schande.

---

Dit verhaal is geschreven vanuit het hart, omdat ik zie hoe mensen om me heen worstelen met een systeem dat hen niet steunt, maar breekt. Deel dit verhaal, praat erover, want verandering begint bij bewustwording. Laten we stoppen met deze omgekeerde wereld.

Disclaimer: Dit artikel is gebaseerd op persoonlijke observaties en ervaringen van mensen in mijn omgeving. Het is bedoeld om discussie aan te wakkeren en misstanden aan te kaarten.